خــزر

جعفر اخگري ، اولين نماينده حوزه انتخابيه عجب شير در مجلس

امير چهره گشا

www.ajabshercity.blogfa.com

پس از اعلام موجودیت فرقه دموکرات آذربایجان ، دولت مرکزی عجولانه در اکثر شهرهای آذربایجان حکومت نظامی اعلام کرد. در مراغه این کار با اعتراض نیروهای نظامی شوروی روبرو شد. عمر این حکومت نظامی بیش از دو روز طول نکشید. از اواسط آبان ماه تقریباً در تمام نقاط آذربایجان ، حملة فدائیان به پاسگاهها و پادگانهای نظامی شروع شد. « در 24 آبان ماه ، اولین اقدام به تقسیم اسلحه در شهرستان مراغه و شروع حملة مسلحانه به ژاندارمها ، چنانچه پیش بینی شده بود ، در عجب شیر به ظهور پیوست ». همچنین گزارش رسیده به ژاندارمری و گزارش فرمانده پادگان مراغه حاکی است :

در محل « دیزیار » دو کامیون اسلحه تقسیم شده رعایا به دستة ژاندارمری عجب شیر حمله فعلاً محاصره ، زد و خورد ادامه دارد ، شورویها از خروج ژاندارمها برای تقویت پاسگاههای خود از مراغه جلوگیری می کنند. ( گزارش لشکر 3 ، ستاد ارتش ، شماره 3512 )

عحب شیر جزو اولین شهرهایی بود که در آن ، ژاندارمها خلع سلاح شدند. ماجرای مسلح شدن رعایای منطقه عجب شیر را صفرخان در خاطراتش بدین صورت بیان می کند : « یک روز خبر آوردند که داداش تقی زاده در میدان مسلم علناً علیه مالکین و دولت سخنرانی می کند. به فئودالها و دولت فحش می دهد و هیچ ژاندارمی هم کاری با او ندارد. ما هم جرأت گرفتیم. با خود گفتیم چه شده که این آدم به فئودال فحش می دهد ... پس ما هم با همین انگیزه ، مخفیانه با اسلحه هایمان به مراغه رفتیم و با داداش تقی زاده تماس گرفتیم. گفتیم ما می خواهیم عضو بشویم . او هم که از خدا می خواست. خیلی خوشحال شد ... او به ما گفت که بروید و یک کمیتة محلی درست کنید ... ترتیبش این طور بود که من یک اسب سفید دستم باشد ، یک جایی به نام خانیان هست که حالا پادگان عجب شیر شده ، در خانیان یک محلی معین کردیم که ماشین های پر از اسلحه بیایند آن جا و ما آن ها را تحویل بگیریم. ما هم از یک روز قبل ، از آن هایی که اعتماد داشتیم و سربازی کرده بودند ، لیست گرفتیم که همان شب به محض رسیدن ماشین های اسلحه ، همه را مسلح کنیم ».

بعد از مسلح شدن مردم « با صدور دستور قیام در پانزده آبان 1324 علاوه بر مناطق دیگر مراغه و خوشه مهر که برای قیام تدارک دیده شده بود ما حمله را شروع کردیم پاسگاههای شیشوان ، قارقابازاری ، رحمانلو و عجب شیر با یورش ارتش ستمدیدگان خلع سلاح شدند. مدارک بدست آمده از پاسگاهها همکاری فئودالها و ژاندارمری و ... را به ثبوت میرسانید. در یکی از نامه ها نوشته شده بود : مواظب اوضاع باشید قیام در شرف وقوع است. بلافاصله فدائیان خوشه مهر برق آسا پاسگاههای اطراف مراغه را خلع سلاح می کنند ».

ـ برگزاری انتخابات مجلس ملی آذربایجان

در 29 آبان 1324 ش کنگره بزرگ فرقه دموکرات آذربایجان در سالن شیر و خورشید تبریز در میان شور و شعف عمومی به وسیلة حاج عظیم خان برادر ستارخان افتتاح گردید. در طول جلسات ، تعدادی از نمایندگان اعلام کردند که انجمنهای ایالتی و ولایتی چاره دردها نیست و مجلس ملی آذربایجان ، افضل و لازم تر می باشد. سرانجام این گروه موفق شدند تشکیل مجلس ملی را به تصویب برسانند. « مجلس موسسان در پایان اجلاس خود ، یک هیأتی مرکب از 39 نفر به ریاست علی شبستری تعیین کرد. این هیئت برگزاری انتخابات مجلس ملی را بعهده می گرفت که چند روز بعد قرار بود برگزار شود ». این هیأت انجام وظایف دولتی را به عهده گرفت و روز دوم آذر ماه دستور انتخابات مجلس ملی آذربایجان را به شرح ذیل صادر کرد.

نمره 25 تاریخ 1/9/24 – دستور انتخابات مجلس ملی آذربایجان

بسم الله الرحمن الرحیم  به موجب تصمیم مجلس مؤسسان که به عنوان ممثل و نماینده اراده خلق آذربایجان روز30 آبان ماه سال 1324 در سالن شیر و خورشید سرخ شهر تبریز تشکیل گردید ، دستور داده  می شود از امروز دوم آذر ماه تا چهارم آذر ماه در سراسر آذربایجان آگهی انتخابات مجلس ملی انتشار یابد. سه روز بعد از انتشار آگهی انتخابات باید در سراسر آذربایجان اخذ رای شروع و روز 12 آذرماه خاتمه یابد.

 – رئیس هیئت ملی آذربایجان علی شبستری.

روز دهم آذر ماه ، انتخابات مجلس ملی آذربایجان به پایان رسید . در این انتخابات برای اولین بار در ایران ، زنان نیز شرکت کردند. از حوزة انتخابیة    عجب شیر و دیزج رود جعفر اخگری انتخاب شده و به مجلس راه یافت. اخگری همچنین به همراه محمد تقی رفیعی ، رحیم زاده ، علی ماشینچی ، صادق پادگان و دکتر جاوید از اعضای انجمن نظارت بر تخلفات این دوره از انتخابات مجلس ملی انتخاب شده بود.

منبع : عجب شير در گذر تاريخ ، امير چهره گشا ، صص 250-255( در دست انتشار)